به گزارش مشرق بهنقل از مهر، دايرهالمعارف "زندان سياسي عصر پهلوي" با هدف ارائه و تعريف واژگان، اصطلاحات و تعاريف متداول و مرسوم بين زندانيان سياسي، واگويي برخي وقايع و رويدادهاي تاريخي مرتبط با زندان سياسي و بيان زندگينامه مجريان، دستاندرکاران و عوامل اين پديده سياسي در دفتر ادبيات انقلاب اسلامي حوزه هنري تدوين ميشود.
مدخلهاي اين کتاب از منابع مکتوب و شفاهي موجود استخراج شده است و روند تدوين آن در طول چند سال گذشته بدين گونه بوده که پس از مطالعه کتابها و خاطرات شفاهي مرتبط با زندانيهاي سياسي، طي نشستهاي مکرر با کارشناسان و نخبگان اين فن و پس از جرح و تعديلهاي فراوان، مدخلهاي منتخب مشخص شدهاند و پس از انتخاب مدخلها نيز اطلاعات مربوطه از منابع مختلف گرد آمده است.
تمامي مدخلها، مرتبط با مقوله زندان و با تکيه بر زندان سياسي است به استثناي چند مدخل که دلايل خاصي براي آمدنشان وجود دارد. مدخلهاي منتخب به دو گونه "موضوعي" و "الفبايي" درج و در انتها فهرست موضوعي مداخل نيز آورده شده است.
مدخلهاي اين دايرهالمعارف داراي 20 طبقهبندي است که سرفصلهايي چون اصطلاحات حقوقي، اصطلاحات زندان، اتهامات، جرائم و احکام، مراسم، قوانين داخل زندان، اقدامات زندانيان، شکنجه، اعتقادات، حبسيه، سرگرميهاي زندان، مناصب و سمتها، وقايع و رويدادها، مکان عمومي، شکنجهگاهها، اشخاص، سازمانها، احزاب و گروهها، ادارات، ابزار شکنجه و وسايل زندان را پوشش ميدهد.
گرچه امروزه اغلب دانشنامهها تلاش ميکنند تا براي گسترش دايره نفوذ در بين مردم، از انشايي ساده و بيتکلف بهرهمند شوند، اما شيوه نگارش اثر حاضر متناسب با مخاطبان خاص شامل دانشجويان و تمامي افرادي است که با دانشي در اين سطح قرار دارند.
هر مدخل داراي وروديهاي شامل معرفي و بيان عصاره مدخل براي آشنايي مخاطب با حال و هوا و جنس مدخل است. همچنين براي يکپارچگي مقالات و نيز جامع و کامل بودن آنها، براي هر يک از مداخل طبقهبندي شده در موضوعات مختلف، نکات، ويژگيها و شرايطي در نظر گرفته شده که نويسندگان مقالات آنها را رعايت ميکنند.
واژگان و عباراتي که به عنوان مدخل انتخاب شدهاند، حداقل در دو منبع مورد مطالعه (مکتوب و شفاهي) يا يک منبع موثق و معتبر به کار رفتهاند و براي آن دسته از مفاهيم يا رويدادها و اقدامات که مدخل مکتوب و صريحي موجود نبود، مدخلي تازه ابداع شده است.
مدخلها از اسفند سال 1299 تا 22 بهمن سال 1357 در سلطنت دو شاه پهلوي را در بر ميگيرد. تعداد کلمات مقالات مداخل يکسان نخواهند بود و مداخل به 3 دسته کوتاه، متوسط و بلند تقسيم شدهاند که مقالات کوتاه حداکثر 300 کلمه، مقالات متوسط حداکثر 800 کلمه و مقالات بلند حداکثر 2000 کلمه دارد.
تقويم دايرةالمعارف بر اساس سالشمار شمسي و در صورت نياز قمري و ميلادي است.